Կ Ա Ր Գ

ԼՂՀ համայնքների միջև «Մշակութային խաչմերուկ» 

հանրապետական հինգերորդ մրցույթ-փառատոնի անցկացման

1. Մրցույթի պատմությունը

ԼՂՀ մշակույթի և երիտասարդության հարցերի նախարարության ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պահպանման ծրագրի շրջանակներում 2012 թվականին անց է կացվել ԼՂՀ համայնքների միջև «Մշակութային խաչմերուկ» հանրապետական առաջին մրցույթը: 2013 թվականին կայացել է երկրորդ մրցույթը, իսկ 2014-2015 թթ.` երրորդ մրցույթը, որին մասնակցել են 80 գյուղական ու քաղաքային համայնքներ` 930 մասնակիցներով:

Գնահատող հանձնախմբի որոշմամբ լավագույն ելույթներն ու աշխատանքներն արժանացել են համապատասխան մրցանակների: Սահմանվել են նաև խրախուսական մրցանակներ:

2017 թվականին չորրորդ անգամ կկազմակերպվի «Մշակութային խաչմերուկ» մրցույթ-փառատոնը:

2. Մրցույթ-փառատոնի նպատակները

• ԼՂՀ շրջաններում մշակութային կյանքի աշխուժացում.
• հասարակության լայն շրջանների ներգրավում մշակութակրթական հաստատությունների և գեղարվեստական ինքնագործ խմբերի ստեղծագործական աշխատանքներում.
• Արցախում ազգային ավանդույթների, սովորույթների և լեզվական առանձնահատկությունների պահպանում ու տարածում.
• մատաղ սերնդի շրջանում ազգային գաղափարախոսության քարոզչություն.
• Արցախի ոչ նյութական մշակութային ժառանգության և մշակութային ներուժի պահպանում.
• նոր տաղանդների հայտնաբերում և նրանց հետագա ստեղծագործական աճի ապահովում.
• տեղական ինքնակառավարման մարմինների, մեկենասների, այլ շահագրգիռ անհատների ու կազմակերպությունների ներգրավում մշակութային ժառանգության պահպանման աշխատանքներին:

3. Մրցույթ-փառատոնի կազմկոմիտեն

• կազմավորվում է ԼՂՀ մշակույթի և երիտասարդության հարցերի նախարարի հրամանով.
• իրականացնում է մրցույթի ընդհանուր համակարգումը.
• զբաղվում է մրցույթի նախապատրաստական, կազմակերպչական, գովազդման և ԶԼՄ-ներում լուսաբանման  հարցերով. 
• առաջարկություն է ներկայացնում նախարարին՝ մրցույթի հանրապետական փուլի գնահատող հանձնախմբի ստեղծման վերաբերյալ.
• սահմանում է նախընտրական և հանրապետական փուլերի անցկացման օրերը.
• անհրաժեշտության դեպքում փոփոխություններ և լրացումներ է մտցնում սույն կարգի մեջ:

4. Մրցույթ-փառատոնի գնահատող հանձնախումբը

• նախընտրական փուլի գնահատող հանձնախումբը կազմավորվում է շրջվարչակազմի կողմից` նախարարության ներկայացուցիչների մասնակցությամբ.
• հանրապետական փուլի գնահատող հանձնախումբը կազմավորվում է  ԼՂՀ մշակույթի և երիտասարդության հարցերի նախարարի հրամանով.
• հանձնախումբն ուսումնասիրում և գնահատում է մրցույթին ներկայացված ելույթները՝ 10 բալանոց սանդղակով.
• սահմանում է մրցանակային ֆոնդը.
• անհրաժեշտության դեպքում կարող է մրցանակները կիսել կամ չշնորհել, ինչպես նաև` սահմանել խրախուսական մրցանակներ:

5. Մրցույթ-փառատոնի անցկացման պայմանները

• մրցույթն  անց է կացվում 2 փուլով` նախընտրական ու հանրապետական, և 6 անվանակարգերով.

• «Բեմադրություն»,
• «Բանահավաքչություն»,
• «Էպոսասացություն», 
• «Ինքնադիմանկար»,
• «Մեկ հայտի հնարավորություն».
• «Թումանյանական հանգով».

• նախընտրական փուլը կազմակերպվում է շրջկենտրոններում, հանրապետական փուլը` Ստեփանակերտում.
• մասնակիցների տարիքային սահմանափակում չկա.
• մրցույթին կարող են մասնակցել ԼՂՀ քաղաքային և գյուղական բոլոր համայնքները` բացառությամբ մայրաքաղաք Ստեփանակերտի. 
• հանրապետական փուլ անցնելու իրավունք են ձեռք բերում նախընտրական փուլում 1-3-րդ մրցանակային տեղեր զբաղեցրած խմբերն ու անհատ կատարողները.
• գյուղական ու քաղաքային համայնքները գնահատվում են առանձին-առանձին.
• մրցութային ծրագիրն իրականացնում է ԼՂՀ մշակույթի և երիտասարդության հարցերի նախարարությունը` ԼՂՀ շրջանների վարչակազմերի աշխատակազմերի համապատասխան բաժիների աջակցությամբ:

6. Մրցույթ-փառատոնի գնահատման կարգը և չափանիշները

• «Բեմադրություն» անվանակարգ

• արցախյան առօրյային առնչվող, սյուժե ունեցող, առավելագույնը 15  րոպե տևողությամբ, գրական հայերենով բեմադրություն.
• գնահատման չափանիշները` դերասանական վարպետությունը, ռեժիսորական լուծումները, բեմական կուլտուրան, սյուժեն.

• «Բանահավաքչություն» անվանակարգ
• այս անվանակարգում համայնքները մրցում են բանահավաքչական նյութի մատուցմամբ, որում մասնակիցը տեսագրությամբ ներկայացնում է համայնքի ավագ սերնդի բանասացի բանագիտական արժեք ունեցող նյութ, որը կարող է լինել գյուղի սրբավայրերի, դրանց հետ կապված հավատալիքների մասին, կամ գյուղի մանրատեղանունների հետ կապված հետաքրքիր ավանդություններ, ավանդույթներ, սովորույթներ, ազգագրական երգերի և արցախյան պարերի մասին տեղեկություններ, կամ գյուղացիների մականունների առաջացման ուշագրավ պատմություններ, կամ հուշախոսություն գյուղի զվարճախոս, հեքիաթասաց  մարդկանց մասին  և այլն.  

         պահանջները՝ 

• տեսագրության հետ մեկտեղ պետք է ներկայացվի նաև նյութի սղագրությունը.
• բանասացը պետք է լինի ավագ սերնդի ներկայացուցիչ (70-ից բարձր  տարիք  ունեցող).
• նյութը պետք է ներկայացվի տվյալ բնակավայրի խոսվածքով.
• ցանկալի է, որ ներկայացվող նյութը լինի անձնագրավորված (տեսագրության մեջ բանասացը նախ ներկայանում է՝ ով է, քանի տարեկան է, ինչ կրթություն ունի, տեղաբնակ  է թե եկվոր, նյութն  ումից  է լսել).

         գնահատման  չափանիշները.

• ներկայացված  նյութի սկզբնաղբյուրային արժեքը (նյութի նորահայտ  լինելը).
• բանագիտական արժեքը (բանահյուսական ու  ազգագրական  նշանակությունը).
• մասնակցի ներկայացման հմտությունը,  ներկայացվող  նյութի    ընկալումն ու  արժևորումը. 

• «Էպոսասացություն» անվանակարգ

• պետք է ներկայացնել «Սասնա ծռեր» էպոսից որևէ հատված տեղի խոսվածքով` առավելագույնը 5 րոպե տևողությամբ.
• գնահատման չափանիշները` խոսվածքային առանձնահատկությունների պահպանումը,  բեմական խոսքի վարպետությունը, դերասանական խաղը և բեմադրական լուծումները:

• «Ինքնադիմանկար» անվանակարգ

• այս անվանակարգում մասնակիցը համայնքային խոսվածքով ներկայացնում է առավելագույնը 2 րոպե տևողությամբ ելույթ, որտեղ ընդգծվում են համայնքի առանձնահատկությունները և համայնքի մարդկանց բնութագրող կողմերը: 
• գնահատման չափանիշները` խոսվածքային առանձնահատկությունների պահպանումը, նյութի ճշգրտությունը, բեմական խոսքի վարպետությունը:

• «Թումանյանական հանգով»  անվանակարգ

• «Մեր գյուղն  էն է, որ…»: 
• գնահատման չափանիշները` ստեղծագործական ներուժը, բեմական

                 խոսքի վարպետությունը: 

• «Մեկ հայտի հնարավորություն» անվանակարգ

• համայնքի ընտրությամբ ցանկացած ժանրի մեկ ելույթ` առավելագույնը 5 րոպե տևողությամբ. 
• գնահատման չափանիշները` կատարողական վարպետության մակարդակը, ստեղծագործական ներուժը, բեմական տեսքն ու կուլտուրան:

7. Հայտերի ընդունման կարգը

Նախընտրական փուլի մասնակցության հայտերը ներկայացնել ԼՂՀ շրջվարչակազմերի աշխատակազմերի մշակույթի և երիտասարդության հարցերի բաժիններ` մինչև ս. թ. նոյեմբերի 1-ը, իսկ հանրապետական փուլի հայտերը` ԼՂՀ մշակույթի և երիտասարդության հարցերի նախարարության մշակութային ժառանգության և ժողովրդական արհեստների բաժին՝ մինչև ս. թ. դեկտեմբերի 1-ը: 

Հավելյալ տեղեկությունների ու պարզաբանումների համար զանգահարել 

(047) 73-38-98 հեռախոսահամարով: